چگونه از هدر رفت مواد غذایی، پیشگیری کنیم؟
تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۰۰۹۷۸
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز فارس،با توجه به آمارهای بالای هدر رفت مواد غذایی در سطح دنیا و اهمیت این موضوع در تأمین غذای موردنیاز جوامع، سرمایهگذاریهایی برای کاهش هدر رفت در مراحل مختلف کشاورزی انجام شده است که یکی از موفقترین روشها بهرهگیری از سیستمهای ایجاد زنجیره هوشمند در کشاورزی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بهطوریکه می توان با صرفهترین عملیات ممکن با بیشترین کارایی را برای افزایش تولید ارائه داد. در کنار هوشمندسازی زنجیره تولید و تامین مواد غذایی، راهکارهای ساده برای کاهش ضایعات مواد غذایی وجود دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
راههای ساده برای کاهش ضایعات مواد غذایی:
به اندازه ظرفیت یخچال خود خرید کنیم
همیشه قبل از اینکه به خرید برویم، ابتدا موجودی یخچال خود را بررسی کنیم تا محصول تکراری نخریم. ممکن است یک یا چند مورد از نیازهای ما در یخچال و پشت سایر مواد غذایی پنهان شده باشد و متوجه موجودی آن نشویم؛ بنابراین، همیشه قبل از رفتن به فروشگاه، نگاهی به محتویات درون یخچال و کابینتهای خود بیاندازیم. همچنین به اندازه ظرفیت یخچال خود خرید کنیم تا مواد اضافه بیرون و در هوای گرم خراب نشود. با این کار ضایعات غذایی خود را به کمرتین میزان ممکن کاهش میدهیم.
از قبل لیست خرید تهیه کنیم
به یاد داشته باشیم که همیشه و قبل از رفتن به فروشگاه، لیست خرید خود را طبق موجودی فعلی تهیه کنیم تا بدانیم نیازهای واقعی ما چیست؟
بدون لیست، با پیشنهادات وسوسه کنندهای مواجه میشویم که اغلب به آنها نیازی نداریم؛ بنابراین پیشنهاد میشود سبد خرید خود را با چیزهای تصادفی که نیازی به آن نداریم افزایش نداده و به لیست خود وفادار بمانیم. همین طور توصیه میشود هنگام گرسنگی به خرید نرویم، چرا که بدون شک بیش از نیاز یا خواسته خود خرید خواهیم کرد.
خرید عمده و تعداد بالا را ترک کنیم
برخی خانوادهها تمایل دارند دفعات خرید خود را کمتر کنند و برای تهیه تمام مواد موردنیاز، یک باره اقدام کنند. اما همین امر از جمله علتهای هدررفت مواد غذایی خواهد بود که توصیه میشود همیشه به اندازه نیاز یک ماه خود خرید کنیم و به ویژه درباره مواد غذایی تازه که مواد نگهدارنده ندارد، محتاطتر باشیم.
بررسی تاریخ انقضا
از دیگر مواردی که با رعایت آن میتوانیم ضایعات مواد غذایی را کاهش دهیم، جلوگیری از فاسد شدن و در نهایت، دور ریختن مواد غذایی است. بنابراین، مطالعه برچسب مواد غذایی و آگاهی از مقدار زمان باقی مانده، به مصرف این محصولات پیش از فاسد شدن کمک میکند.
غذای خود را به درستی ذخیره کنیم
غذای فاسد یا خراب اصلیترین مشکل ایجاد ضایعات غذایی است. سادهترین راه برای جلوگیری از هدر رفت مواد غذایی، ذخیره محصولات به روشهایی است که طراوت آنها را حفظ میکند. روش صحیح نگهداری مواد غذایی را بیاموزیم و اگر میوه و سبزی اضافی داریم، آنها را منجمد کنیم تا هفتهها و ماهها بتوان از آن استفاده کرد.
اگر فقط مقدار کمی در روز نان مصرف میکنیم، مقدار اضافه را در فریزر قرار داده و هر بار چند برش به اندازه نیاز را یک ساعت قبل از مصرف بیرون بیاوریم. حتی میتوان نان را در مایکروویو یا روی شعله گاز گرم کرد تا حس تازگی داشته باشد. برای باقی مانده برشهای خشک شده نیز راه حلی وجود دارد که آنها را دور نریزیم. با کمک یک مخلوط کن، بهترین آرد سوخاری خانگی را به همراه کمی ادویه تهیه کنیم!
همچنین در مورد نحوه صحیح نگهداری مواد غذایی باید گفت محصولاتی مانند سیب زمینی، سیر و پیاز هرگز نباید در یخچال قرار گیرد. این موارد باید در دمای اتاق نگهداری شود.
جدا کردن غذاهایی که گاز اتیلن بیشتری تولید میکند، روش عالی دیگر برای کاهش فساد مواد غذایی است. اتیلن باعث افزایش بلوغ در مواد غذایی میشود و میتواند منجر به فساد شود.
برخی از نکات نگهداری مواد غذایی شامل این موارد است:
قرار دادن دمای یخچال زیر ۵ درجه سانتیگراد
ذخیره مواد غذایی در ظروف محکم و درب دار
همیشه باقیمانده مواد غذایی کنسروی باز شده را به یک ظرف مناسب منتقل کرده و از نگهداری این نوع از غذاها داخل قوطی خودداری کنیم.
وسایل را در قفسهها جابجا کنیم
هنگام خرید مواد غذایی جدید از فروشگاه، تمام وسایل قدیمی موجود در کابینت و یخچال خود را به جلو بیاوریم و مواد جدید را به عقب انتقال دهیم. با در دسترس قرار دادن گزینههای قدیمیتر، خطر فاسد شدن یا کپک زدن این مواد بسیار کمتر میشود و به کاهش ضایعات مواد غذایی کمک کردهایم.
هوشمندانه آشپزی کنیم
آیا دستور تهیه غذای موردنظر تنها نصف پیاز را میطلبد؟ در چنین مواقعی که مواد اولیه برای تهیه هر چیزی، اضافه میماند، آنها را دور نریزیم و برای تهیه چیزهای دیگر مورد استفاده قرار دهیم. همیشه راههای بسیار خوبی برای تبدیل آنچه تصور میکنیم زباله مواد غذایی است به چیزهای جدید وجود دارد. به عنوان مثال میتوانیم هویج، کلم، خیار و سبزیهای باقیمانده را به سالاد تبدیل کرده و همراه غذا میل کنیم.
از میزان آب کمتری استفاده کنیم
ما نمیتوانیم بدون آب، غذا تولید کنیم؛ هرچند نقش کشاورزان در مصرف بهینه آّب برای پرورش مواد غذایی بسیار پررنگ است، اما کاهش ضایعات مواد غذایی نیز به نوبه خود سبب صرفه جویی در تمام منابع آبی که برای تولید آن صرف شده است، میشود.
ضایعات غذایی خود را کمپوست کنیم
به عنوان آخرین توصیه پیشنهاد میشود که میوهها و سبزیهای کهنه و مانده را خرد و با هم مخلوط کرده و به صورت کود در باغچه خانه بریزیم. به این ترتیب مناسبترین استفاده را از باقیمانده میوهها و سبزیها داشته ایم.
سخاوتمند باشیم
اگر به هر دلیلی مقداری از خوراکیها یا غذاها باقی ماند و امکان نگهداری درست آنها را نداشتیم، پیش از اینکه مجبور به ریختن در سطل زباله شویم، آنها را به افراد نیازمند بدهیم. حتی ریختن باقیمانده غذاها، به ویژه خردههای نان و برنج برای حیوانات و پرندگان علاوه بر مهربانی، تأثیر مطلوبی در کاهش زباله دارد.
دکتر الهام اشرفی، دکترای ژنتیک و بهنژادی گیاهی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: کاهش ضایعات مواد غذایی رفت مواد غذایی یخچال خود برای کاهش خود خرید هدر رفت روش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۰۰۹۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استفاده از ظروف چدنی برای این افراد مشکلساز میشود
برای انتخاب ظرف مورد نیاز برای پخت غذا باید به امکان تمیز کردن و شستوشوی ظرف دقت شود، زیرا اگر ظرف از نظر فیزیکی به گونهای باشد که نتوان خوب آن را تمیز کرد و موجب تجمع باکترهای و میکروبها شود، موجب بیماری رودهای میشود.
به گزارش ایسنا، مدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول با اشاره به انواع ظروف برای پخت غذا، گفت: یک ظرف مناسب باید دارای قوام و داوم باشد و با این وجود هنگام استفاده از ظروف باید از کفی چوبی استفاده شود تا خط و خش روی ظرف ایجاد نشود و پوشش ظرف دچار مشکل نشود.
غلامرضا مهشاد با اشاره به انواع ظروف مورد استفاده برای پخت غذا اظهار کرد: ظروف با جنسهای مختلفی در بازار وجود دارند و در این شرایط مساله بروز بیماریهای مختلف در پی استفاده از برخی از ظروف مطرح است و مردم باید به ایمنی غذا دقت کنند، زیرا ممکن است بهترین مواد غذایی و با بیشترین هزینه تهیه و تامین شود، اما در فرآیند پخت دچار اشکال شود و غذای مصرفی به نوعی سلامت را به مخاطره بیندازد.
وی افزود: اکنون اطلاعات مردم در زمینه ظروف، قدیمی است و به روز رسانی نشده است؛ به عنوان مثال شاید مردم ندانند که ابتلا به برخی از بیماریها مانند تجمع آهن در بدن یا بیماری هموکروماتوز میتواند مشکلساز شود و معمولا برای پخت غذای مبتلایان به این بیماری از ظروف چدنی استفاده نمیشود، زیرا در صورت استفاده از این ظروف، تجمع آهن در بدن این افراد زیاد میشود.
برای انتخاب ظرف پخت غذا باید به چه نکاتی توجه کرد؟مدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول بیان کرد: برای انتخاب ظرف مورد نیاز برای پخت غذا باید به امکان تمیز کردن و شستوشوی ظرف دقت شود، زیرا اگر ظرف از نظر فیزیکی به گونهای باشد که نتوان خوب آن را تمیز کرد و موجب تجمع باکترهای و میکروبها شود، موجب بیماری رودهای میشود بنابراین برای تهیه یک ظرف باید به نحوه تمیز کردن آن توجه شود.
مهشاد ادامه داد: یک ظرف مناسب باید دارای قوام و داوم باشد و با این وجود هنگام استفاده از ظروف باید از کفگیر چوبی استفاده شود تا خط و خش روی ظرف ایجاد نشود و پوشش ظرف دچار مشکل نشود.
وی با اشاره به ویژگیهای ظروف آلومینیومی عنوان کرد: آلومینیوم فلز سبکی است و گرما به سرعت به این ظروف منتقل میشود. از طرف دیگر شستوشوی این ظروف بسیار آسان است، اما مشکلی که این ظروف دارند این است که تجمع رسوبات آلومینیوم در بدن موجب بروز برخی از بیمارهای به ویژه آلزایمر و بروز مشکلات عصبی در کودکان میشود.
مدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول افزود: ممکن است بروز برخی از سرطانها نیز به استفاده از این ظروف ارتباط داشته باشد.
وی بیان کرد: بنابراین باید توجه شود در صورت استفاده از ظروف آلومینومی، اگر مواد غذایی اسیدی باشد انتقال آلومینیوم از ظرف به مواد غذایی افزایش مییابد و موجب بروز بیماری میشود.
مهشاد گفت: در حال حاضر نوعی از ظروف آلومینیوم وارد بازار شدهاند که زیباتر هستند و راحتتر شسته میشوند و علاوه بر آن، دارای پوششی هستند که انتقال مواد آلومینیوم به مواد غذایی را کمتر میکند بنابراین اگر قرار است برای پخت غذا از ظروف آلومینیومی استفاده شود باید از ظروف آلومینیومی آنودایز شده که بسیار مناسب و مقاومتر هستند استفاده شود.
وی عنوان کرد: ظرف دیگری که استفاده از آن بسیار رایج است و معمولا یکی از سالمترین ظروف است، ظروف نوع استیل یا فولاد ضدزنگ است که از طریق آلیاژی مرکب از آهن، کروم و نیکل ساخته شده است.
مدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول گفت: این ظرف در برابر خوردگی و زنگزدگی بسیار مقاوم است. از سوی دیگر معمولا آلیاژ به صورت یکسان گرما را به مواد غذایی میرساند و در نتیجه غذایی که در این ظروف تهیه میشود خوشمزهتر است.
وی افزود: هنوز شواهدی وجود ندارد که بگوییم خردههای این فولاد ضد زنگ وارد مواد غذایی میشود و سلامتی را به خطر میاندازد. تنها توصیه این است که برای پخت و پزهای طولانی یا در صورت دمای بالا به صورت نامتعارف یا جوشاندن مواد غذایی اسیدی در این ظروف، احتمال افزایش نیکل یا کروم وجود دارد و باید حواسمان را جمع کنیم، زیرا افرادی که به این مواد حساسیت دارند ممکن است آلرژیشان تشدید شود.
شرط استفاده از ظروف سرامیکی برای داشتن غذای سالممهشاد بیان کرد: ظروف دیگری که بسیار در بازار رایجاند و جوانپسند هستند، ظروف سرامیکی هستند. بسیاری میگویند سرامیک یکی از سالمترین ظروف برای پخت و پز است و با سایر ظروف مانند تفلون مقایسه میشود.
وی افزود: ظروف سرامیکی در دمای بالا ضرری ندارند. البته باید توجه شود ظروف سرامیکی کاملا سرامیک نیستند و از فلز ساخته شدهاند و با مادهای مانند پایه سرامیکی پوشانده شدهاند.
مدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول ادامه داد: معمولا این ظروف بسیار مناسب هستند، اما توصیه میشود افرادی که از این ظروف استفاده میکنند ظرف را با دست بشویند.
مهشاد ادامه داد: ظروف دیگری که در بازار زیاد هستند و استقبال خوبی از آنها شده ظروف چدنی هستند؛ این ظروف دوام زیادی دارند و از آهن ساخته شدهاند، اما استفاده از این ظروف برای افراد کم خون انتخاب مناسبی است و جزو سالمترین ظروف برای پخت و پز هستند. مواد غذایی دارای بافت سخت مانند گوشت، در این ظروف بسیار خوب پخته میشوند و نسبت به حرارتهای بالا مقاوم هستند.
وی افزود: با این حال استفاده از این ظروف برای کسانی که دچار بیماری هموکروماتوز هستند به علت تجمع آهن در بدنشان مشکلساز میشود و این افراد نباید از این ظروف استفاده کنند.
وی عنوان کرد: مردم به سمت پخت و پز با استفاده از ظروف مسی نیز رفتهاند؛ این ظروف به راحتی حرارت را به مواد غذایی انتقال میدهند و کیفیت غذا با استفاده از این ظروف بالا میرود، اما باید توجه شود این ظروف کاملا از مس ساخته نشدهاند و با فلز ساخته و تنها روکش مس دارند.
مهشاد افزود: اگر بیش از اندازه از ظروف مسی استفاده شود موجب تجمع مس در کبد میشود در نتیجه در آینده این موضوع برای فرد مشکلساز میشود بنابراین روی این مس روکشی از نیکل زده میشود و باید حواسمان باشد اگر این ظروف روکش قلع یا نیکل دارند، زیاد ساییده نشوند تا این پوشش از بین نرود و موجب آزاد شدن بیش از حد مس در غذا و تجمع آن در بدن نشود، زیرا در صورت وقوع این اتفاق مشکلات زیادی برای افراد ایجاد میشود.
مدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول گفت: ظروف دیگر مورد استفاده، ظروف تفلون هستند. شستوشوی این ظروف بسیار راحت است و روغن کمی استفاده میکنند بنابراین این ظروف بسیار مورد استقبال قرار گرفتهاند، اما این ظروف برای سلامتی مناسب نیستند.
وی ادامه داد: تفلون ماده شیمیایی مضری است که موجب بروز برخی بیماریها از جمله سرطانها میشود و با آسیبهای بیماری ریوی نیز ارتباط دارد.
مدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول ادامه داد: اگر یک ظرف تفلون را بدون روغن روی گاز قرار دهیم بوی خاصی میدهد که موجب بروز سرفه و برخی مشکلات برای افراد دچار بیماری تنفسی میشود.
مهشاد عنوان کرد: فرمول ساخت ظروف تفلون در سال ۲۰۱۳ مقداری تغییر کرد و بهتر شد، اما باز هم داغ کردن بیش از حد این ظروف بسیار خطرناک است و نمیتوانیم آنها را جزو سالمترین ظروف برای پخت و پز حساب کنیم.
وی افزود: ظروف دیگر مورد استفاده برای پخت و پز ظروف سفالی و سنگی هستند که استفاده از این ظروف حالت نوستالژیک دارد. باید توجه شود معمولا لعابی که روی ظروف سفالی ایجاد میشود غیر استاندارد است و موجب میشود مقدار زیادی کاتیون که یک ماده خطرناک و سرطانزا است در فرآیند پخت وارد مواد غذایی شود.
مهشاد ادامه داد: بیشتر رنگهایی که در ظروف سفالی استفاده میشود مناسب نیستند بنابراین استفاده از این ظروف زیاد توصیه نمیشود.
خوب و بد ظروف شیشهایمدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول گفت: یکی از بهترین ظروف برای پخت غذا ظروف شیشهای هستند. این ظروف تحمل دمای بسیار بالا را دارند، اما باید توجه شود کمتر از ظروف شیشهای رنگی استفاده شود یا اصلا استفاده نشود، زیرا حرارت بالا موجب میشود یک سری یونها و فلزات سنگین از این ظروف رنگی آزاد و وارد غذا شود.
وی افزود: باید حواسمان باشد که ضربهای وارد نشده باشد و این ظروف لب پریدگی نداشته باشند یا از دمای خیلی داغ وارد دمای خنک نشوند.
مهشاد گفت: توصیه میشود هرگز برای آشپزی از کفگیرهای فلزی استفاده نشود، زیرا استفاده از این ابزار موجب خراشیدگی ظرف و به خطر افتادن سلامت غذا میشود.
وی گفت: همچنین زمانی که غذایی در ظرف فلزی پخت میشود باید به ظرف شیشهای یا ظرف دیگری منتقل شود و زیاد در ظرفی که پخته شده نگهداری نشود. ظروف نچسب یا تفلون و آلومینیوم حتی اگر سالم باشند باید بعد از دو سه سال استفاده عوض شوند.
مدیر غذا، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دزفول توصیه کرد: بهتر است بعد از پخت مواد غذایی به ویژه در ظروف شیشهای یا سنگی، در ظروف فلزی نگهداری نشوند مگر اینکه جنس ظرف شیشهای یا سنگی باشد.
وی عنوان کرد: در مجموع بهترین ظروف مورد استفاده برای پخت مواد غذایی، ظروف استیل هستند و در مرحله بعد ظروف شیشهای قرار دارند؛ استاندارد ظروف شیشهای بسیار خوب است، اما نمیتوان هر جایی از این نوع ظروف استفاده کرد و مراقبتهای خاصی نیاز دارند.